Milenium koronacji Chrobrego. Gniezno gospodarzem wielkiego jubileuszu

Gniezno, pierwsza stolica Polski, znów stało się centrum narodowej uwagi. Obchody milenium koronacji Bolesława Chrobrego to nie tylko wyjątkowa lekcja historii, ale także pokaz siły lokalnej tożsamości, kreatywności i skuteczności w promowaniu turystyki. Kulminacją uroczystości było historyczne Zgromadzenie Posłów i Senatorów RP.

Koronacja Bolesława Chrobrego w Gnieźnie w 1025 roku była nie tylko aktem symbolicznym, ale również przypieczętowała niezależność kraju i podniosła jego prestiż w Europie.

Wybitny historyk prof. Henryk Samsonowicz zwracał uwagę na ogromne znaczenie tego aktu. Koronacja nie tylko ustanowiła go pierwszym królem Polski, ale także symbolizowała awans Polski na wyższy poziom w europejskiej hierarchii feudalnej.

Z kolei według prof. Andrzeja Nowaka kluczem do zrozumienia postawy Bolesława Chrobrego, była chęć zachowania niezależności. Doskonale rozumiał On znaczenie suwerenności i niepodległości i dlatego „nie dał zgiąć sobie karku”. Koronacja była zwieńczeniem jego walki o zachowanie niezależności, polegającej przede wszystkim na obronie przed ekspansją i imperializmem Niemców.

Polska w zamyśle Bolesława Chrobrego miała stać się równorzędnym podmiotem polityki międzynarodowej. Niestety – jego królewskie rządy zakończyły się szybko, gdyż zmarł niespełna dwa miesiące po koronacji. Kilka miesięcy po jego śmierci, 25 grudnia 1025 roku, w Katedrze Gnieźnieńskiej koronowany został jego syn Mieszko II.

Historyczny parlament poza Warszawą

O tym jak władze Gniezna przygotowują się do obchodów Milenium pisaliśmy tutaj.

Kulminacją obchodów było oczywiście Uroczyste Zgromadzenie Posłów i Senatorów RP.  Warto podkreślić, że po 1945 roku nasz parlament tylko trzy razy obradował poza Warszawą, z tego dwukrotnie w Gnieźnie. Z powodu pogrzebu Papieża Franciszka zgromadzenie zostało w ostatniej chwili przełożone z soboty, na piątek 25 kwietnia 2025 roku. W specjalnie zaaranżowanej i odpowiednio dostosowanej Hali im. Mieczysława Łopatki zebrały się najważniejsze osoby w państwie.

Zebrani wysłuchali uroczystych przemówień Prezydenta RP Andrzeja Dudy, Marszałka Sejmu Szymona Hołowni, Marszałek Senatu Małgorzaty Kidawy-Błońskiej oraz Premiera Donalda Tuska. Odczytano także specjalną uchwałę w sprawie 1000. rocznicy koronacji Bolesława Chrobrego. Podkreślono w niej, że dzięki temu wydarzeniu Polska stała się suwerennym państwem rozpoznawanym i uznawanym przez kraje europejskie.

Samo Zgromadzenie stanowiło tylko ukoronowanie kilkuset wydarzeń, które odbywają się w Pierwszej Stolicy Polski w roku tego niezwykłego jubileuszu. Władze miasta i powiatu zaplanowały liczne koncerty, warsztaty i przedstawienia teatralne. Dobry przykład stanowi Festiwal Kultury Słowiańskiej „Koronacja Królewska”, który odbędzie w dniach 18-20 lipca 2025. Jest to wydarzenie o charakterze rekonstrukcyjnym, łączące elementy edukacyjne i kulturowe oraz wykorzystujące historię Gniezna jako Pierwszej Stolicy Polski. Od czerwca do września zaplanowana została wyjątkowo bogata w atrakcje edycja Królewskiego Festiwalu Artystycznego, a w sierpniu ogromne widowisko plenerowe, wykorzystujące potencjał drzemiący w gnieźnieńskiej historii.

Muzyka, modlitwa i wspólnota

W trakcie krótkiego pobytu w Gnieźnie mogliśmy wziąć udział w kilku z tych wydarzeń. W związku z żałobą narodową imprezy rozrywkowe zostały odwołane, a pozostałe przebiegły w podniosłej atmosferze.

• Uczniowie I LO im. Bolesława Chrobrego przygotowali w czwartek 24 kwietnia widowisko historyczne „Koronacja Królewska w Gnieźnie”.  Poprzedziła je msza święta w katedrze w intencji ojczyzny i społeczności uczniowskiej I LO sprawowana przez księdza prymasa. Po zakończeniu nabożeństwa orszak koronacyjny uformował się na dziedzińcu szkoły, a następnie przeszedł przez Park Piastowski, ulicą Łaskiego, do katedry. Tam, na przyszłego króla, czekał arcybiskup Hipolit, który poprowadził ceremonię koronacji, odtworzoną na podstawie historycznych dokumentów. Po części oficjalnej król Bolesław został zaprezentowany mieszkańcom.
•  W piątek 25 kwietnia br. o godzinie 10:10 do Gniezna wjechał wyjątkowy pociąg koronacyjny, upamiętniający jubileusz koronacji Bolesława Chrobrego. Przygotowany został z inicjatywy Miasta Gniezna oraz Kolei Wielkopolskich. Niemal 100-metrowy pojazd promuje pięć historycznych koronacji królewskich, które odbyły się w Pierwszej Stolicy Polski – Bolesława Chrobrego, Mieszka II, Bolesława Śmiałego, Przemysła II oraz Wacława II – podkreślając wyjątkowe znaczenie Gniezna w dziejach naszego kraju.
• Tego samego dnia wieczorem na placu św. Wojciecha w Gnieźnie, odbył się koncert zespołu TGD z gościnnym udziałem Mateusza Ziółko. TGD, czyli Trzecia Godzina Dnia, to jeden z najbardziej znanych polskich chórów popowo-gospelowych, istniejący od ponad 40 lat.  Był on zarazem koncertem dziękczynnym za pontyfikat zmarłego Papieża Franciszka.

• W tradycyjnym Jarmarku Św. Wojciecha uczestniczyło 220 wystawców. Stoiska z zabawkami, regionalnym jedzeniem, trunkami i rękodziełem, ustawione wzdłuż centralnych ulic miasta, ciągnęły się na niemal 2 km.

• W sobotę wieczorem odbyła się procesja z relikwiami św. Wojciecha z Katedry do kościoła pw. św.  Michała Archanioła. W kolejnej procesji, w niedzielny poranek, relikwie powróciły na stałe miejsce w Katedrze Gnieźnieńskiej.

Kilka dni obserwacji potwierdziło entuzjazm, zaangażowanie, kreatywność i skuteczność w działaniu władz Królewskiego Gniezna w organizacji milenijnych obchodów. Prezydent Michał Powałowski i jego ludzie są głęboko przekonani, że cały włożony wysiłek i nakłady finansowe, zostaną szybko zrekompensowane przez szybko wzrastający ruch turystyczny. W miniony weekend wszystkie polskie media i wiele zagranicznych wspominały o Gnieźnie w kontekście jego historycznego znaczenia jako pierwszej stolicy Polski oraz roli jako ośrodka kulturalnego i turystycznego. To dobrze rokuje na przyszłość.

Trzeba podkreślić, że w mieście stale rozrasta się baza noclegowa i gastronomiczna. I trzeba koniecznie dodać, że rozwój ten idzie w ciekawym i niesztampowym kierunku. Jednym z przykładów są Apartamenty Wieża ulokowane w zabytkowej wieży ciśnień i perfekcyjnie wkomponowane w 130-letnią architekturę budynku.

I wreszcie last but not least – gnieźnieńska gastronomia. Wymienię tylko kilka lokali, ale tych wartych odwiedzenia jest znacznie więcej.  Misz-masz cafe&bistro – znane potrawy, ale w ciekawej autorskiej formule.  Klubokawiarnia Plotka – miejsce spotkań na śniadanie, kawę czy domowy obiad, a wieczorem wiśnióweczka i świetne imprezy! No i poznany wcześniej Dobry Browar łączący browar, restaurację oraz noclegi. Nie jestem wielkim znawcą piwa, ale urzekł mnie Porter z Gniezna B. A.  w wersji leżakowanej w beczce po koniaku Courvoisier.

Wszystkie te miejsca poza fantastyczną kuchnią łączą bardzo przystępne ceny. W Gnieźnie nie istnieją „paragony grozy”!

Artur Krysztofiak, dyrektor Wydziału Promocji Kultury i Turystyki Urzędu Miejskiego w Gnieźnie podziela mój pogląd, że lokalna kuchnia może być siłą napędową turystyki przyjazdowej. Zapewnia, że wraz ze swoim zespołem pracuje nad programem, który już niedługo przybliży wszystkim odwiedzającym miasto atrakcje gastronomiczne.

A więc ponownie do zobaczenia w Gnieźnie!