Szlakiem polskich architektów w Baku
![](https://www.waszaturystyka.pl/wp-content/uploads/2022/06/polacy2.jpeg)
Na przełomie XIX i XX wieku Baku przeżywało swój dynamiczny rozwój. Do architektonicznego rozkwitu dzisiejszej stolicy najbardziej przyczynili się polscy architekci, którzy uważanie są za twórców stylu bakińskiej secesji. Najbardziej znany z nich to Józef Gosławski.
Absolwent Petersburskiego Instytutu Inżynierii Cywilnej przyjechał do Baku w 1891 roku w wieku 26 lat. Już rok później został naczelnym architektem miejskim. Od tej pory aż do wybuchu I wojny światowej stanowisko to było w rękach polskich architektów.
Budowa miasta pod nadzorem Gosławskiego nabrała rozmachu i prowadzona była według precyzyjnego planu. Do dekoracji używano miejscowych materiałów, Gosławski utworzył brygady kamieniarzy specjalizujących się w wykonywaniu wapiennych elementów dekoracyjnych. W kolejnych dwunastu latach Gosławski zaprojektował i nadzorował budowę kilkunastu budynków, który szybko stały się wizytówką ówczesnego Baku. Zyskał sławę a rosyjska prasa porównywała go do najbardziej znamienitych architektów europejskich, nazywając go „kaukaskim Rastrellim” (projektant m.in. Pałacu Zimowego innych gmachów w Sankt Petersburgu.
Inni polscy architekci również nadawali ton rozbudowie centrum miasta. Byli to m.in. Józef Płoszko i Kazimierz Skórewicz oraz Eugeniusz Skibiński, Konstanty Borysoglebski. W uznaniu ich zasług w roku 2019 jednej z ulic w centrum Baku nadano nazwę Ulicy Polskich Architektów (Polşa memarları küçəsi).
![](https://www.waszaturystyka.pl/wp-content/uploads/2022/06/polacy4.jpeg)
Pierwsze dzieło Gosławskiego, dla budowy którego został sprowadzony do miasta – Sobór Aleksandra Newskiego – zniszczono w latach 30. XX wieku.
Inne najważniejsze budynki przez niego zaprojektowane to: dom mieszkalny, Pałac Tagijewa przy ulicy Gorczakowskiej (obecnie Tagijewa 4), domy mieszkalne przy ulicy Nikołajewskiej 5, 7 (obecnie Istiglalijat 5, 7), przy ulicy Nikotajewskiej 7 (obecnie Istigłalijat 7), Melikowa 19 przy ulicy Woroncowskiej (obecnie Safarły 19), dom mieszkalny Tagijewa przy ulicy Pocztowej (obecnie Tagizade 70), budynek Bakińskiego Oddziału Imperatorskiego Towarzystwa Technicznego przy ulicy Targowej (obecnie Nizami), budynek Bakińskiej Szkoły Technicznej przy ulicy Stanisławskiego (obecnie Azadłyg 20), budynek Żeńskiej Muzułmańskiej Szkoły przy ulicy Nikołajewskiej (obecnie Istigłalijat 8), budynek Rady Miejskiej Baku przy ulicy Nikołajewskiej (obecnie Istigłalijat 4).
![](https://www.waszaturystyka.pl/wp-content/uploads/2022/06/polacy.jpeg)
![](https://www.waszaturystyka.pl/wp-content/uploads/2022/06/polacy7.jpeg)
Z kolei Kazimierz Skórewicz, który po Goslawskim objął stanowisko architekta miejskiego, pozostawił po sobie m.in.:
gmach Banku Państwowego na rogu Krasnowodskiej i Merkuriewskiej (obecnie – Wurguna i Azerbejdżanu – obecnie Ministerstwo Finansów, biurowiec Rotszyldów (przy ulicy Perskiej (dziś Muchtarowa 13), pasaż Tagijewa przy ulicy Olgińskiej (obecnie Rasułzade).
Warto wspomnieć, że po przybyciu do Polski Skórewicz zaprojektował m.in. budynek Sejmu oraz dworek Józefa Piłsudskiego w Sulejówku.
Następca Skórewicza na stanowisku architekta miejskiego, Józef Płoszko zaprojektował m.in.: budynek „Ismailii” przy ulicy Nikołajewskiej (obecnie Istigłalijat 10), domy mieszkalne przy ulicy Telefonnej (obecnie 28-go Maja 4-6), przy ulicy Targowej (obecnie Nizami 93), Hotel „Nowa Europa” przy ulicy Gorczakowskiej (obecnie Tagijewa 13), Pałac Murtuzy Muchtarowa przy ulicy Perskiej (obecnie Muchtarowa 6).
Eugeniusz Skibiński z kolei jest autorem między innymi: pałacyku bogacza Aga-Baty Kulijewa przy ulicy Perskiej (obecnie Muchtarowa 24 – obecnie jest tam Dom Architekta.
Konstanty Borysoglebski zaprojektował Hale Ogińskiego przy ulicy Olgińskiej (dziś Rasułzade. Gimnazjum męskie przy ulicy Bałachańskiej (obecnie Fizuli 61).
![](https://www.waszaturystyka.pl/wp-content/uploads/2022/06/Skanuj-2.jpeg)
Poczta Polska wydała w 2019 roku 8-znaczkowy blok „Polscy architekci w Azerbejdżanie”. Autorem projektu jest Maciej Jędrysik, a znaczki przedstawiają najbardziej charakterystyczne budynki Baku zbudowane przez Polaków. Ponadto Ambasada RP i Azerbaijan Tourism Board wydały przewodnik szlakiem polskich miejsc w Baku.
![](https://www.waszaturystyka.pl/wp-content/uploads/2022/06/polacy6.jpeg)
Dzisiaj spacerując centrum Baku wciąż możemy podziwiać dzieła polskich architektów. To dzięki ich pracy miasto stało się wyjątkowe w regionie. Każdy przybysz czuł, że znajduje się na styku Wschodu i Zachodu. Baku było swoistym mostem łączącym kultury. Ryszard Kapuściński w cyklu reportaży napisanych w 1968 roku „Kirgiz schodzi z konia” napisał o Baku m.in.: „Solidny, właściwie pompatyczny charakter starego śródmieścia sprawia, że stolica Azerbejdżanu nie jest podobna ani do Tbilisi, ani do Erewaniu, w ogóle do żadnego miasta z tej części świata. W azjatyckim kontekście Baku jest egzotyczne właśnie przez swoją mieszczańską europejskość.”
Żeby się o tym przekonać najlepiej skorzystać z połączenia PLL LOT z Warszawy. Narodowy przewoźnik zainaugurował loty między obu stolicami w sobotę 28 maja i w tym sezonie chce przewieźć na tej trasie 20 tysięcy pasażerów. Rejsy odbywają się w we wtorki, środy, piątki i soboty. Lot trwa ok. 4 godzin.
![](https://www.waszaturystyka.pl/wp-content/uploads/2022/06/polacy5.jpeg)
POWIĄZANE WPISY
26 lipca 2024
Wakacje w Falkensteiner Resort Punta Skala. Sport i relaks dla każdego
Najczystsza woda w przybrzeżnych kąpieliskach w Europie, słoneczna pogoda i bogata siatka…
0 Komentarzy4 Minuty
26 lipca 2024
Odkrywaj Wrocław na rowerze
Wrocław odkrywać można na wiele sposobów. Jedną z opcji jest… rower. W ramach akcji…
0 Komentarzy4 Minuty
25 lipca 2024
Ryanair zarobił w pierwszym kwartale 2024 o prawie połowę mniej. Pasażerowie kupili wyloty w niższych cenach
Ryanair poinformował, że zysk zysk za pierwszy kwartał wynosił 360 mln euro w porównaniu…
0 Komentarzy5 Minuty
23 lipca 2024
Skarby i atrakcje słowackiego Spisza
Słowacki Spisz kusi zabytkami z listy UNESCO, wspaniałymi widokami na Pieniny a także…
0 Komentarzy5 Minuty
23 lipca 2024
Nowa atrakcja turystyczna w Zagrzebiu. Muzeum Krawatów już otwarte
Od niedawna Zagrzeb może pochwalić się jedynym w swoim rodzaju muzeum dedykowanym…
0 Komentarzy3 Minuty
23 lipca 2024
Druskienniki i Birsztany – litewskie uzdrowiska na wyciągnięcie ręki
O uzdrowisku w Druskiennikach słyszał niemal każdy. Coraz większym zainteresowaniem…
0 Komentarzy4 Minuty
19 lipca 2024
Magdas Hotel: zobacz, jak powstała przyjazna przestrzeń dla uchodźców
W centrum Wiednia, pośród zabytkowych ulic, znajduje się wyjątkowy obiekt – Magdas Hotel,…
0 Komentarzy4 Minuty
19 lipca 2024
Czarnogóra – poznaj letni kalendarz ciekawych wydarzeń
Malownicze krajobrazy, krystaliczne wody Adriatyku i bogata historia kraju tworzą idealne…
0 Komentarzy3 Minuty
19 lipca 2024
Objazdówki Rainbow – inny wymiar odkrywania świata
Rainbow od dawna znany jest jako specjalista od wycieczek objazdowych. I wbrew opiniom,…
0 Komentarzy9 Minuty