Sekrety Trzebiatowa: słoń, kasza i portowe klimaty

18 czerwca 2025

Choć wydaje się, że polskie wybrzeże Bałtyku zostało już dokładnie poznane, wciąż można znaleźć miejsca mniej oczywiste, ale warte odkrycia. Gmina Trzebiatów w województwie zachodniopomorskim to jeden z takich regionów. Łączy w sobie kameralne nadmorskie kurorty, cenne przyrodniczo tereny, bogate dziedzictwo historyczne oraz rozwiniętą infrastrukturę turystyczną. Mrzeżyno i Rogowo przyciągają turystów szerokimi plażami i spokojem, a Trzebiatów urokliwym starym miastem, zabytkami i rosnącą ofertą kulturalną. Wszystko to sprawia, że ten fragment Pomorza zyskuje coraz większą popularność.

Wydawałoby się, że polskie wybrzeże Bałtyku zostało w pełni odkryte przez turystów. Okazuje się jednak, że są miejsca nie do końca rozpoznane, które potrafią zaskoczyć bogactwem i różnorodnością wszelkiego rodzaju atrakcji.

Trzebiatów – miasto z historią i klimatem

Gmina Trzebiatów, jedna z największych gmin nadmorskich, leży w województwie zachodniopomorskim. Ma ona głównie charakter rolniczy, jednak dzięki swojemu położeniu, zarabia przede wszystkim na działalności turystycznej. Turystów najbardziej przyciągają dwie nadmorskie miejscowości Mrzeżyno i Rogowo, oferujące rozległe plaże i urozmaicony wypoczynek. Niemal regułą stał się fakt, że ci, którzy przyjadą na wybrzeże trzebiatowskie po raz pierwszy, wracają tu ponownie.

Spróbujmy zidentyfikować czynniki, które zachęcają turystów do powrotu. Uczestniczę w press tour organizowanym przez Gminę Trzebiatów. Zacznijmy od najważniejszego, czyli morza i plaż. Bardzo długa, porośnięta lasem linia brzegowa i zaledwie dwie miejscowości nadmorskie – Mrzeżyno i Rogowo. Niewiele już zostało miejsc nad Bałtykiem, gdzie plaże byłyby tak czyste, rozległe i – co rzadko spotykane – niemal bezludne! Upodobali je sobie wielbiciele nieskażonej przyrody, zarówno plażowi spacerowicze, jak i ci bardziej aktywni, których zauroczyły wyprawy do Nadmorskiego Boru Bażynowego, Krzywego Lasu czy na wysokie wydmy brunatne.

Mrzeżyno to nadmorska osada rybacka, której początki sięgają czasów średniowiecza. Jej charakter zaczął zmieniać się dopiero pod koniec XIX wieku, kiedy powstały tu dwie duże bazy wojskowe. Równolegle zapoczątkowana została na większą skalę turystyka wypoczynkowa.

Z kolei pierwsze wzmianki o ówczesnej wyspie na jeziorze Resko sięgają XIII wieku. Obecnie Rogowo leży na mierzei pomiędzy Bałtykiem a jeziorem Resko Przymorskie, przy ujściu rzeki Regi. W średniowieczu był tu port, a przy nim osada rybacka. Jednak początki współczesnego Rogowa również związane są z infrastrukturą wojskową. Świadczą o tym nieliczne pozostałości po dużej niemieckiej bazie wojskowej, lotnisku i przystani dla wodnopłatów. Po wojnie w Rogowie stacjonowały wojska radzieckie, a od 1949 roku – polskie. Rogowo na pewien czas zniknęło z oficjalnych map, było niedostępne dla ludności cywilnej. W latach 90. XX wieku jednostka wojskowa w Rogowie została w części przekazana miastu Trzebiatów. Od tego czasu mówimy o otwarciu Rogowa na turystykę.

Rodzinne atrakcje i infrastruktura turystyczna

Paradoksalnie, obecność obiektów wojskowych i związana z tym ograniczona dostępność terenów, umożliwiła zachowanie przyrody w niemal nienaruszonym stanie.
Dziś Mrzeżyno i Rogowo to miejsca oferujące noclegi zarówno w kameralnych pensjonatach i kwaterach prywatnych, ośrodkach wypoczynkowych, kompleksach domków letniskowych, jak i ekskluzywnych obiektach SPA i Wellness, hotelach oraz apartamentowcach. Przykładowo wymieńmy kilka z nich:

Czterogwiazdkowy Hotel Zalewski – nowoczesny obiekt o ogromnych przeszkleniach położony nad samym morzem. Bryła budynku została zaprojektowana tak, aby harmonijnie współgrała z otaczającą naturą. Hotel sąsiaduje z atrakcyjnym aquaparkiem.
Koral. Przystań nad Regą to rodzinnie prowadzony ośrodek, położony tuż przy ujściu rzeki Regi do morza. Do pięknej i szerokiej plaży jest zaledwie 100 m.
W zacisznej części Mrzeżyna, zaledwie 350 m od piaszczystej plaży, położony jest Ośrodek Wypoczynkowo – Rehabilitacyjny PIRAMIDA Medical SPA. Mieści się on na ogrodzonym terenie o pow. 8400 m². W kuracjach wykorzystuje się specyficzny nadmorski mikroklimat, zalecany w wielu schorzeniach. Ośrodek dysponuje również innowacyjną komorą hiperbaryczną, za pomocą, której możliwe jest przeprowadzenie zabiegów tlenoterapii hiperbarycznej.
Art Boulevard to niedawno otwarty obiekt w Mrzeżynie położony obok portu oraz malowniczego nadmorskiego boru bażynowego. Są to nowoczesne apartamenty o wysokim standardzie, wyposażone w aneks kuchenny z lodówką, zmywarką i mikrofalówką.
Z kolei miłośnikom tradycyjnego wypoczynku może służyć Ośrodek Meduza, położony w samym sercu portu rybackiego. Do plaży oraz przepięknych nadmorskich terenów leśnych to zaledwie 150 m. Obiekt jest po kapitalnym remoncie.
I najnowsza inwestycja dla najbardziej wymagających gości. To Hotel Shellter Resort & Spa, położony tuż przy plaży w malowniczym Rogowie, w otoczeniu sosnowych lasów i w sąsiedztwie jeziora Resko. Obiekt jest w trakcie rozruchu i ubiega się o kategorię *****. Przypuszczam, że osiągnie to bez trudu. Sprzyja temu m. in. nowoczesna skandynawska architektura, harmonijnie wkomponowana w przyrodę wokół. Luksusowe pokoje, jak i całe wnętrze, mają olbrzymie przeszklenia z widokiem na zielone lasy, a niektóre na plaże i Bałtyk. Hotel oferuje 226 pokoi o zróżnicowanym standardzie, 2 restauracje, 2 bary, zewnętrzną i wewnętrzną strefę Wellness Spa oraz bogate wyposażenie sportowe. W mojej ocenie obiekt ten szybko znajdzie się w czołówce najbardziej luksusowych miejsc nad Bałtykiem.

Po udanym nadmorskim wypoczynku turyści często rozglądają się za atrakcjami bardziej wysublimowanymi. Znajdą ich mnóstwo w pobliskim Trzebiatowie, siedzibie gminy. To niezwykle urokliwe miasto nad rzeką Regą, w odległości ok. 8 km od Bałtyku. Jego początki sięgają XIII wieku, kiedy ówczesna osada otrzymała prawa miejskie. Na przełomie XIV i XV wieku Trzebiatów był już dużym portem i członkiem Hanzy. Miał prawo wolnej żeglugi na Redze i handlował z innymi portami bałtyckimi. Nie wszyscy są świadomi, że to autentyczna perła Pomorza Zachodniego i warto zatrzymać się tu na dłużej. Miasto pretenduje do miana Pomnika Historii. Zabytki Trzebiatowa dokumentują ciekawą historię tego dawnego książęcego grodu. Pięknie zachowane miejskie mury obronne, układ ulic i pozostałe średniowieczne obiekty potwierdzają, że był to kiedyś ważny ośrodek miejski.

Trzebiatów nazywany jest miastem Słonia – na rynku znajduje się jego intrygujący pomnik. Nawiązuje on do niezwykłej historii indyjskiej słonicy Hansken, trzykrotnie sportretowanej przez Rembrandta. Występowała ona w XVII wieku w objazdowym cyrku, który odwiedził również Trzebiatów. Miasto najlepiej zwiedzać „Szlakiem Słonia”, który prowadzi po najważniejszych zabytkach trzebiatowskiej starówki, w tym Sanktuarium Macierzyństwa NMP i Pałacu nad Młynówką. Często również mówi się o Trzebiatowie, że to „miasto czterech religii”, ze względu na obecność i współistnienie na przestrzeni wieków czterech wyznań: rzymskokatolickiego, grekokatolickiego, prawosławnego i ewangelicko-augsburskiego.Lista zabytków wartych odwiedzenia liczy kilkadziesiąt pozycji, wymieńmy tylko kilka z nich:

Sanktuarium Macierzyństwa NMP to gotycka budowla z XIV wieku, kościół farny, na wieży którego znajdują się 3 zabytkowe dzwony: średniowieczny dzwon z 1399 r, dzwon Maria z 1515 r. oraz dzwon z pocz. XX wieku
Kaplica Św. Ducha z XIII wieku /styl gotycki/, w której odbył się w 1534 roku sejm trzebiatowski. Od 1955 r. mieści się tu cerkiew prawosławna.
Pierwszy dom rady miejskiej w Trzebiatowie został wzniesiony w XV wieku w stylu gotyckim. Spłonął on w 1696 roku. Pięć lat później na pozostałościach pierwszej budowli powstał obecny ratusz – jeden z nielicznych tej skali zachowanych na Pomorzu Zachodnim. Jest to gmach barokowy, z elementami gotyku, składający się z czterech skrzydeł, tworzących kształt prostokąta z krótkim skrzydłem zachodnim oraz z dziedzińcem wewnętrznym.
Baszta Kaszana zbudowana w 1. połowie XIV wieku. Znana jest przede wszystkim z legendy, według której w XV wieku jeden ze strażników pilnujących w nocy murów miał upuścić z wieży michę z gorącą kaszą. Spadła ona na głowę jednego z napastników szykujących się do szturmu na Trzebiatów, co ocaliło miasto przed atakiem. W związku z tą legendą, co roku w okresie letnim odbywa się festyn „Święto Kaszy”.
Nie można pominąć sztuki współczesnej – Trzebiatów zaczyna słynąć z widowiskowych murali. Trzebiatowska Organizacja Turystyczna „Ujście Regi” wydała przewodnik po tutejszych muralach. Najbardziej znane to: „Słonica Hansken”, „Legenda Baszty Kaszanej” i „Zaślubiny z Morzem”.

Podsumowując – biura podróży i organizatorzy turystyki w województwie zachodniopomorskim popełniają niewybaczalny błąd, planując trasy z pominięciem tego historycznego miasta.

Kolejny argument przemawiający za odwiedzeniem subregionu trzebiatowskiego to fantastyczna lokalna gastronomia. Na turystów czekają kameralne restauracje, bary i kawiarnie, które oferują specjały swojej kuchni. Wielką popularnością cieszą się również tradycyjne wędzarnie. Od pewnego czasu coraz głośniej mówi się o porcie w Mrzeżynie jako lokalnym zagłębiu gastronomicznym.

Siła lokalnych liderów

Odwiedziliśmy kilka mrzeżyńskich restauracji i byliśmy w pełni usatysfakcjonowani, zarówno różnorodnością i jakością serwowanych dań, jak i poziomem obsługi.

Klimatyczny Bar Portowy, z widokiem na port rybacki. Dominują dania rybne, serwowane w bardzo atrakcyjnej formie. W karcie zarówno zupa rybna, jak i flaczki z kalmarów.
Również przy porcie restauracja Fresco ze specjalizacją w kuchni włoskiej i śródziemnomorskiej, ale z wykorzystaniem lokalnych produktów najwyższej jakości.
Bistro@Bar Daniel miejsce niezwykle popularne, słynące z miłej obsługi i wyszukanych drinków. Serwowane dania są bardzo duże i w ciekawy sposób skomponowane.
Z kolei restauracja Bosman oferuje tradycyjną polską kuchnię i szeroki wybór świeżych potraw. Miejsce znane jest również z fast foodu w najwyższym standardzie.

We wszystkich miejscach przede wszystkim oferuje się dania ze świeżych ryb, rzeczywiście „prosto z kutra”. Natomiast sposoby przygotowania zależą już od inwencji szefów kuchni. Tu zawsze można zjeść jedną z najsmaczniejszych bałtyckich ryb, czyli turbota. Jego mięso jest białe, delikatne i wyjątkowo soczyste. Zgodnie z lokalnym zwyczajem danie to nosi nieco zmienioną nazwę „torbuta po królewsku”.

Przechodzę do – w mojej ocenie – najważniejszej przesłanki gwarantującej, że o atrakcjach turystycznych Miasta i Gminy Trzebiatów będzie coraz głośniej w Polsce i krajach ościennych. Myślę o lokalnych społecznikach i aktywistach.

Pasjonaci z misją

O planach rozwoju turystyki rozmawiamy z burmistrzem Marzeną Domaradzką. Jej zdaniem w gminie udało się w dużym stopniu ominąć okres tzw. dzikiej zabudowy, charakterystycznej dla lat 90-tych ub. wieku. Tereny, które jeszcze pozostały, sprzedawane są bardzo rozważnie. Preferowane są inwestycje zagospodarowujące resztki obiektów militarnych i dobrze wkomponowane w naturalne otoczenie. Prowadzone są np. wstępne rozmowy z Grupą Arche, która specjalizuje się w budowie hoteli o nietuzinkowych wnętrzach w budynkach pofabrycznych czy dawnych obiektach obronnych.

Zdaniem pani burmistrz największą wartością w działaniach prorozwojowych jest swoista symbioza, która wytworzyła się pomiędzy władzą administracyjną, a lokalnymi patriotami i pasjonatami.

Naszym opiekunem i głównym przewodnikiem jest Aleksander Banaszak, odpowiedzialny w gminie za promocję.

Z wykształcenia geograf, jest również skarbnicą wiedzy historycznej o całym subregionie oraz prowadzi portal internetowy https://mrzezyno.pl/. Skupia wokół siebie grupkę ludzi autentycznie zakochanych w swojej małej ojczyźnie, którzy podejmują różnego rodzaju działania powodujące, że staje się ona coraz bardziej atrakcyjna. Kalendarz wydarzeń w gminie Trzebiatów na rok 2025 obfituje w różnorodne imprezy kulturalne, sportowe i historyczne. Wśród nich znajdują się m. in. Święto Kaszy, motocyklowo-rockowa SŁONINA 2025, Rajd po Ziemi Trzebiatowskiej oraz liczne wydarzenia organizowane przez Trzebiatowski Ośrodek Kultury, takie jak koncerty, wystawy i konkursy.

Ciekawą inicjatywą jest zwiedzanie zabytków Trzebiatowa z przewodniczką w stroju średniowiecznej mieszczki. Jej narracja nawiązuje do ówczesnej gwary, więc turyści mogą odnieść wrażenie, że cofnęli się kilkaset lat w czasie.

Cykliczne bezpłatne zwiedzanie Trzebiatowa, czasem również Mrzeżyna, organizuje Lokalna Organizacja Turystyczna „Ujście Regi”. Dużą popularnością wśród turystów i mieszkańców cieszą się również zwiedzania tematyczne i nocne.

LOT „Ujście Regi” promuje Gminę Trzebiatów w kraju i za granicą, jako miejsce atrakcyjne turystycznie oraz prowadzi Centrum Informacji Turystycznej. Blisko przy tym współpracuje z innymi organizacjami branżowymi i lokalnymi przedsiębiorcami. Aktywność zarządu i członków tego stowarzyszenia odgrywa niebagatelną rolę w popularyzowaniu Ziemi Trzebnickiej.