Przebój turystyczny roku na Jurze – podziemia Olkusza

Podziemia ratusza w Olkuszu/fot. AG

Od otwarcia 22 maja, trasy podziemne w Olkuszu – kwartału królewskiego pod dawnym starostwem i pod dawnym ratuszem – odwiedziło ponad 15 tysięcy turystów. Multimedialne wystawy już stały się turystycznym przebojem Jury Krakowsko-Częstochowskiej.

Korzystając z zaproszenia Śląskiej Organizacji Turystycznej na Juromanię 2021 – czwartą edycję święta Jury Krakowsko-Częstochowskiej – przedstawiciel portalu WaszaTurystyka.pl miał okazję zwiedzić najnowszą atrakcję regionu – Podziemny Olkusz.

Przypomnijmy, że dwie trasy podziemne pod miastem zostały oficjalnie otwarte 22 maj tego roku. Obecnie turyści mogą zwiedzać zarówno podziemia usytuowane pod dawnym budynkiem Starostwa oraz podziemia pod dawnym ratuszem. Wejście do pierwszych znajduje się w zrewitalizowanym Starostwie, do drugich – w specjalnie zbudowanym na środku rynku olkuskiego pawilonie.

Odnowiony budynek Starostwa/fot. AG

Drugie życie Starostwa

Budynek Starostwa powstał w latach 1827 – 1828 na miejscu dawnego kwartału królewskiego, czyli siedziby żupnika zarządzającego kopalniami cynku, ołowiu i srebra. Tutaj między innymi działała pod koniec XVI wieku mennica królewska wybijająca talary, szelągi, grosze i trojaki. Budynek starostwa przechodził różne koleje losu, ale w ostatnich latach stał pusty i niszczejący. tu kryć, w fatalnym stanie technicznym.

Trasa podziemna pod Starostwem/fot. AG

Budynek został uratowany wraz z podjęciem przez władze miasta i gminy projektu realizowanego w latach 2017 – 2021: „Rewitalizacja kwartału królewskiego w Olkuszu oraz utworzenie multimedialnej trasy turystycznej w podziemiach ratusza”. Odkrycie cennych podziemi sprawiło, że prace rewitalizacyjne objęły zarówno piwnice, jak i gmach stojący obecnie nad nimi. W sumie realizacja pochłonęła 20 mln złotych, ale Olkusz zyskał dzięki temu perełkę turystyczną.

Ołów i srebro

Piwnice, do których wejście znajduje się we wspomnianym budynku, to pozostałości domów i piwnic budowanych w stylu gotyckim. W salach i korytarzach utworzono ekspozycję multimedialną ukazująca historię olkuskich górników a także tutejszej mennicy. W jednej z komór postawiono prasę menniczą, na której można wybić replikę małej monety – trojaka olkuskiego.

Kierat górniczy/fot. AG

Wcześniej obejrzeć możemy i spróbować ich działania – frajda dla dzieci i dorosłych – dawnych urządzeń górniczych, m.in. kieratu i winy Paternoster. Najmłodsi zatrzymują się na dłużej przy makiecie kopalni srebra.

Makieta kopalni srebra/fot. AG

W „Srebrnej Komnacie” dowiemy się o historii wydobycia srebra a najważniejszym eksponatem jest kopia Srebrnego Krzyża Gwarków – oryginał ufundowany ufundowanego w XVII wieku przez olkuskich górników znajduje się w miejscowym kościele św. Andrzeja.
Multimedia pomagają poznać dawne techniki górnicze, obok replik pieców hutniczych widzimy filmy i obrazy.

Srebrna Komnata/fot. AG

Historia Srebrnego Miasta

Drugie wejście do olkuskich podziemi znajduje się w nowoczesnym pawilonie stojącym na rynku. Schodząc po schodkach w dół możemy zobaczyć zachowaną mieszczańską latrynę – ceglasty występ i otwór.

Pozostałości po latrynie rajców/fot. AG

Ratusz w Olkuszu zbudowany został w XV wieku w stylu gotyckim. Niestety, chociaż po pożarze w 1737 został odbudowany, to niecałe sto lat później, w roku 1825 ostatecznie uległ rozbiórce. Na początku wieku na rynku wybudowano wysoką wieżę ciśnień. Resztki murów i fundamentów zarówno ratusza, jak i wieży są tłem dla ekspozycji multimedialnej ukazującej dzieje i przedstawiając sławnych ludzi z nim związanych.

Podziemia ratusza/fot. AG

Na wystawie możemy zobaczyć między innymi replikę astrolabium – urządzenia astronomicznego należącego do słynnego olkuskiego astronoma i astrologa Marcina Bylicy.

W pozostałościach podziemi wspomnianej wieży ciśnień znajduje się salka filmowa, w której wyświetlane są filmy poświęcone temu, jak powstaje ołów, srebro oraz mówiące o dwóch olkuskich astronomach. Inna komora piwniczna, to dawne więzienie. W kolejnej sali, z multimedialnym stołem, możemy zobaczyć znalezioną podczas prac rewitalizacyjnych, górniczą kopaczkę.

fot. AG

Warto wiedzieć, że właśnie taka kopaczka widnieje herbie Olkusza i jest to jeden z najstarszych herbów miast górniczych w Polsce – pierwszy pochodzi z 1386 roku.

Dwie podziemne trasy tworzące wspólną atrakcję „Podziemny Olkusz”, to z pewnością będzie przez najbliższe lata przebój turystyczny nie tylko miasta, ale i całej Jury Krakowsko-Częstochowskiej. Zwłaszcza, że być może już wkrótce jeden bilet będzie obowiązywał na podziemia oraz na pobliski zamek Rabsztyn.

fot. AG
fot. AG
fot. AG
fot. AG
fot. AG
fot. AG
fot. AG

Pogoda nie straszna Juromaniakom