Rainbow uznaje zerowy VAT od prowizji agencyjnych, ale chce liczyć „procent unijności”

Aneks do umowy przedstawiony agentom przez Rainbow zaleca stosowanie zerowej stawki VAT w przypadku sprzedaży wyjazdów poza UE oraz „mieszanej” stawki dla wyjazdów realizowanych zarówno w unii jak i poza nią. W tym drugim przypadku podstawą do obliczeń jest „procent unijności” danego wyjazdu.

Rainbow jest jednym z pierwszych touroperatorów, który odniósł się do problemu zerowej stawki VAT za prowizje agencyjne w przypadku, gdy sprzedawana jest usługa realizowana poza terenem Unii Europejskiej. Sprawa budzi coraz to nowe wątpliwości i stanowi wyzwanie dla całej branży turystyki wyjazdowej. Jako pierwsi napisaliśmy o niej pod koniec ubiegłego roku.

Zerowa stawka VAT od prowizji wchodzi w życie

Wkrótce po naszej publikacji Polski Związek Organizatorów Turystyki, wydał komunikat, w którym radzi touroperatorom wprowadzenie zmian w umowach agencyjnych. Jako jeden z pierwszych zalecenie to zaczął realizować Rainbow – zmiany wejdą w życie 1 kwietnia. Przede wszystkim wprowadzone zostaną: stawka netto za prowizje oraz zalecenie stosowania różnych stawek VAT od prowizji.

„W oparciu o przepisy Dyrektywy 2006/112/WE Rady, wydane decyzje m.in. Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, Naczelnego Sądu Administracyjnego, interpretacje indywidualne Ministerstwa Finansów zostało oficjalnie ustalone, że nieprawidłowym jest stosowanie jednolitej stawki VAT 23 proc. dla wszystkich usług agencyjnych świadczonych przez agentów na rzecz touroperatorów – polskich podatników VAT” – mówi nam Grzegorz Baszczyński, prezes Rainbow.

„Do usług pośrednictwa świadczonych przez agenta – polskiego podatnika VAT, mają zastosowanie dwie stawki podatku – 0 proc. tylko w odniesieniu do usług, które będą faktycznie wykonywane poza terytorium Polski i Wspólnoty Europejskiej, oraz 23 proc. do usług dotyczących pozostałych transakcji tj. dokonywanych na terytorium kraju oraz Unii Europejskiej” – dodaje.

Zawartość Unii w wycieczce

W aneksie do umowy agenci znajdą wskazówki, jak naliczać VAT. W przypadku imprez realizowanych w UE mają stosować stawkę 23 proc., poza UE – 0 proc. Problematyczne stają się wyjazdy, podczas których usługi realizowane są na terenie różnych krajów – należących i nienależących do Wspólnoty. Duży udział oferty Rainbow stanowią np. wycieczki objazdowe, podczas których klienci zwiedzają kilka krajów i częściowo przebywają na terenie UE, a częściowo poza jej obszarem.

W takich przypadkach Rainbow zaleca stosowanie „stawki VAT mieszanej”, którą agenci mają liczyć na podstawie tabelki. Zawiera ona 38 pozycji – imprez turystycznych – dla których touroperator określił „procent unijności”.

„Mając na uwadze charakterystykę wycieczek objazdowych, w rozliczeniach z naszymi agentami wprowadziliśmy model mieszanej stawki VAT. W zależności od proporcji czasu spędzanego podczas takiej imprezy na każdym z obszarów, został ustalony odpowiedni procent „unijności”; na jego podstawie w sposób proporcjonalny agent może wyliczyć prawidłową stawkę VAT od prowizji. Agenci otrzymali odpowiednie tabele z rozpisanymi wyjazdami, przy których obowiązuje stawka 23 proc., przy których stawka 0 proc. i tam, gdzie powinna zostać zastosowana stawka mieszana” – tłumaczy Grzegorz Baszczyński.

I tak na przykład wyjazd „Wschodni zefir” do Petersburga, Tallina i Rygi jest „unijny” w 66,7 proc., „Chorwacja dla oszczędnych” – w 55,6 proc., a „Bałkany all inclusive” – w 62,5 proc. „Legendy wykute w skałach”, czyli wycieczka do Irlandii i Irlandii Północnej zawiera w sobie 75 proc. unijności, ale dopiero „od dnia brexitu”.

Sprzeczność z systemem VAT?

Taka interpretacja budzi wątpliwości z uwagi na brak podstaw w prawie podatkowym. Nie pozwala ono stosować dwóch stawek VAT w odniesieniu do tej samej usługi, chyba że wyjątki od tej reguły są wprost określone w ustawie.

Do propozycji opodatkowania usług pośrednictwa częściowo według stawki 0 proc., a częściowo według stawki podstawowej, odniosła się Justyna Zając-Wysocka, radca prawny, doradca podatkowy z Małopolskiego Instytutu Studiów Podatkowych:

„W mojej ocenie praktyka taka może być ryzykowna podatkowo dla pośredników turystycznych. Zwrócić należy bowiem uwagę, że w ramach systemu VAT – co do zasady – jednolita usługa, stanowiąca pojedynczą pozycję na fakturze, powinna podlegać opodatkowaniu przy zastosowaniu jednej stawki na tej fakturze wykazanej. Organy podatkowe z reguły sprzeciwiają się natomiast sztucznym podziałom świadczenia dla celów podatkowych.

Wyjątki od ww. zasady wynikać muszą wprost z przepisów ustawy – przykładowo, usługi turystyki objęte szczególną procedurą mogą być opodatkowane przy zastosowaniu dwóch stawek w przypadkach wskazanych w art. 119 ust. 8 ustawy o VAT. Nie sposób nie zauważyć jednak, że usługi pośrednictwa dotyczące usług turystyki nie są objęte szczególnym systemem VAT-marża. Nie podlega też żadnej wątpliwości, że usługa pośrednictwa dotycząca usługi turystyki będącej jedną całością, realizowanej na terytorium UE oraz poza tym terytorium, stanowi pojedynczą usługę, która nie powinna być dzielona dla celów podatkowych (tj. dla celów opodatkowania jej części przy zastosowaniu różnych stawek), w przypadku, gdy do podziału takiego podatnika nie uprawnia żaden przepis ustawy podatkowej.”

Co zatem powinni zrobić agenci, którzy chcą mieć pewność, że prawidłowo wystawiają faktury za swoje usługi? Justyna Zając-Wysocka radzi, by wystąpili do właściwego organu z wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej w celu uzyskania oficjalnego potwierdzenia słuszności zaproponowanej przez touroperatora koncepcji.

Przeczytaj wszystkie nasze artykuły o VAT od prowizji agencyjnych.