Gozo – siostrzana wyspa Malty

Gozo, po maltańsku Għawdex, jest drugą co do wielkości wyspą archipelagu Wysp Maltańskich, położona 2,5 km na północny zachód od głównej wyspy Malty. Nie jest duża: ma zaledwie 14 km długości i 7 km szerokości, a zamieszkała jest przez niecałe 40 tysięcy ludzi. Odznacza się sielskimi krajobrazami, imponującymi zabytki oraz pięknymi, urokliwymi zakątkami.

Najczęściej wyspa promowana jest i postrzegana jako mniejsza, i tym samym mniej atrakcyjna, siostra głównej wyspy Malty. Jest ona mniejsza jednak po dokładniejszemu zapoznaniu się z wyspą ma ona równie wiele do zaoferowania co jej większa siostra. Gozo jest dużo spokojniejszą i cichszą wyspą niż zatłoczona Malta z bardziej intymnymi plażami, często odwiedzanymi tylko przez Maltańczyków. Idealna jest do wypraw z dziećmi – niemal w każdej miejscowości znajduje się plac zabaw. Młodzi ludzie szczególnie odnajdą się w Marsalforn – klubowo-imprezowej stolicy wyspy (najbardziej znanym klubem jest La Grotta).

Cisza i spokój

Powodów do odwiedzenia wyspy jest wiele, jednak należy pamiętać, że jest to miejsce dużo cichsze i spokojniejsze od Malty. Przede wszystkim na Gozo można jeszcze dostrzec kulturę i klimat „prawdziwej” lokalnej Malty, nie „zadeptanej” przez turystów. Wielu mieszkańców zajmuje się rolnictwem, rybactwem i drobnym rzemiosłem. Ich codzienną pracę można podpatrzyć zwiedzając wyspę. Na jeszcze mniejszej powierzchni można podziwiać dziedzictwo przyrodnicze i kulturowe, które nie ustępuje temu na głównej maltańskiej wyspie.

Jeśli ktoś nie chce nocować na Gozo, to można wybrać się na jednodniową wycieczkę. Podróż z Malty na Gozo trwa około poł godziny, promy kursują przez całą dobę.

Dla wszystkich zainteresowanych noclegiem na wyspie – Gozo pod tym kątem jest miejscem tańszym niż Malta.

Najwięcej miejsc noclegowych znajduje się w Marsalforn oraz w stolicy Victorii. Sama nazwa wyspy wywodzi się od arabskiego słowa Ghawddex (wym. ołdesz), co oznacza „radość”, więc jak tu się nie cieszyć zwiedzając wyspę?

Wyspa Kalipso

Gozo uważa się za legendarną wyspę Kalipso znaną z Odysei Homera – spokojne i mistyczne zacisze. Po wyspie rozsiane są barokowe kościoły i stare kamienne domy rolnicze. Różnorodny krajobraz niesamowita linia brzegowa z jednymi z najlepszych miejsc do nurkowania nad Morzem Śródziemnym tylko czekają na zwiedzanie. Na wyspie znajduje się również wiele historycznych atrakcji, fortów i niezwykłe widoki, jak również jedna z najlepiej zachowanych prehistorycznych świątyń archipelagu – Ġgantija.

Marsalforn – to największy kurort Gozo, chociaż w rzeczywistości to nieduża miejscowość położona w zatoce o tej samej nazwie.

Ludzi przyciąga tutaj mała piaszczysta plaża, skaliste wybrzeże z ciekawymi miejscami do pływania, promenada, malutki port i krystalicznie czysta woda. W miasteczku można znaleźć także kilkanaście klimatycznych restauracji i barów z kuchnią lokalną i śródziemnomorską.

Panwie solne Xwejni czyli wykute w skalistym nabrzeżu baseny, w których odparowuje się sól. Powstały one za czasów Rzymian i przetrwały do dzisiaj. Chociaż nie produkuje się tutaj soli na skalę przemysłową, miejscowi nadal zbierają ją dla siebie.

Wybrzeże Gozo w odróżnieniu od Malty stromo opada do morza. Mało jest miejsc, w których można by zejść do brzegu. Czasem morze stara się wydrążyć skały i wejść głębiej w ląd. Tak jest w dolinie Wied Il-Għasri, są to jednak wyjątki. Dominują klify i urwiska, ładnie kontrastujące z lazurem i błękitem Morza Śródziemnego oraz nieba.

Brak Okna

Wied il-Mielah to naturalny łuk wapienny stworzony przez morze. Największa atrakcja Gozo, dla której turyści mogli pokonać dziesiątki kilometrów – Lazurowe Okno – zwaliło się do morza na skutek korozji w marcu 2017 roku. Lazurowe Okno było także elementem scenografii takich produkcji filmowych, jak: „Zmierzch tytanów”, „Hrabia Monte Christo” czy „Gra o Tron”.

Gharb – architektura samej miejscowości jest podobna do innych małych miasteczek na Gozo. Dominują budowle o grubych, wapiennych murach, w piaskowych odcieniach. Elementem, który może zaskakiwać, są czerwone budki telefoniczne przeniesione jakby z Londynu. To jedna z rzeczy, która pozostała z czasów, gdy Malta była pod władaniem Brytyjczyków. W miejscowości znajduje się jeden z najważniejszych kościołów na Malcie – Sanktuarium Najświętszej Marii Panny z Ta’ Pinu w Għarb. Położone jest niemal na odludziu, pięknie prezentuje się na tle wzgórz i pól. Obecny budynek powstał w latach 1919-1931 w miejscu wcześniejszej kaplicy z XVI wieku.

Zatoka Dwejra to najbardziej znane miejsce na Gozo z kilkoma ciekawymi atrakcjami: Skalnym Grzybem, Wewnętrznym Morzem i Niebieską Dziurą.
Skalny Grzyb to formacja skalna, na której powierzchni w czasach krzyżackich rosła dziwna roślina lecznicza, wykorzystywana podczas dolegliwości trawiennych i służąca do tamowania krwawiących ran. Była bardzo cenna dla rycerzy maltańskich, dlatego tuż obok wybudowali twierdzę, a za kradzież jej groziło ciężkie więzienie.

Wewnętrzne Morze to słone jezioro, połączone wąskim przesmykiem z otwartym morzem. Przy dogodnej pogodzie wypływają stąd rybacy, można również skorzystać z wycieczki łódkami lub popływać kajakiem. Na brzegu jest kamienista plaża, na której można się opalać.

Błękitna Dziura czyli podwodna jaskinia jest idealna dla nurków. Wejście do niej stanowi morski basen, w którym oprócz nurków można zobaczyć osoby pływające z rurką. Pod nimi znajduje się głęboka studnia z jaskiniami i tunelami, pełna okazów morskiej fauny oraz flory.

Victoria albo Rabat czyli stolica położona w centralnej części wyspy. Do 1897 roku nosiła ona nazwę Rabat. W 2017 roku nastąpiła zmiana na Victoria, dla upamiętnienia rządów brytyjskiej królowej Wiktorii. Pomimo że od tego momentu upłynęło wiele lat, w dalszym ciągu używane są obie nazwy. Stolica jest przytulną miejscowością z wąskimi uliczkami, małymi placami i dużą liczbą kościołów.

Cytadela w Victorii góruje nad dawną stolicą. Z jej dobrze zachowanych murów rozciąga się wspaniały, panoramiczny widok na miasto i całą wyspę Gozo. Na jej terenie zlokalizowana jest również XVII-wieczna katedra Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny. Trudno ją przeoczyć, gdyż jej położona na prawo od bramy wejściowej. Przed katedrą stoją dwa, czarne pomniki, w tym Jana Pawła II.

Świątynia megalityczna Ggantija – to najstarsze wolno stojące budowle na świecie. Powstała pomiędzy 3600 a 3200 r p.n.e. i jest dużo starsza niż egipskie piramidy. Ggantija to najstarsza z megalitycznych świątyń archipelagu. Właściwie są to dwie świątynie otoczone wspólnym murem i wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO.

W Zatoce Ramla znajduje się piękna plaża o drobnym piasku w odcieniu czerwonego złota. Z jednej strony oddziela ją morze, a z drugiej nasłonecznione wzgórza pełne krzewów winogron oraz opuncji. Tuż obok plaży położona jest jaskinia nimfy Kalipso, gdyż wyspa Gozo kojarzona jest z mitologiczną wyspą Ogygia. To na nią miała zostać zesłana nimfa za wspieranie tytanów. O nimfie wspomina również Homer w „Odysei”. To ona przez 7 lat więziła Odyseusza, w jego drodze powrotnej z Troi.

Mała wyspa – duże możliwości

Na Gozo najlepiej spędzić kilka dni, aby w spokoju delektować się jej pięknem i sielankowymi krajobrazami. Na wyspie każdy znajdzie coś dla siebie. Miłośnicy historii odnajdą mnóstwo zabytków obrazujących różne epoki historyczne, a Ci którzy szukają spokoju i wypoczynku – znajdą go na zacisznych plażach. Na wyspie znajdują się także ośrodki odnowy biologicznej i spa na profesjonalnym poziomie (na Gozo znajdują się dwa najpopularniejsze ośrodki spa, które są nieustannie ulepszane). Ponadto wyspa jest idealna do spacerowania, jazdy na rowerze i wspinaczki skałkowej. Linia brzegowa i wody otaczające wyspę dają możliwość żeglowania, windsurfingu, nurkowania bez butli i z butlą, pływania kajakiem i wędkowania.

Na wyspie rozwija się także turystyka ślubna – z roku na rok jest to kierunek co raz częściej wybierany na organizację ślubów i wesel.

Gozo jest także idealnym miejscem do nauki języka angielskiego, zarówno dla dzieci jak i dorosłych. Znajdują się tutaj szkoły językowe, mniej zatłoczone i mniej popularne niż te na Malcie.

Każdej jesieni na Gozo organizowany jest Festiwal Śródziemnomorski (Festival Mediterranea). Podczas festiwalu można zobaczyć szeroki wachlarz atrakcji kulturowych i artystycznych wyspy. Dominują wydarzenia muzyczne ale nie brakuje też międzynarodowych konferencji, zorganizowanych spacerów, wycieczek czy wystaw sztuki.