20 lat Starówki Salzburga na liście UNESCO

archiwum austriainfo

W 1997 r. UNESCO przyznało salzburskiej starówce tytuł Światowego Dziedzictwa Kulturowego. To szczególne wyróżnienie zawdzięcza ona nie tylko wyjątkowemi charakterowi starego miasta czy arcybiskupiej architekturze, lecz również roli Salzburga jako stolicy muzyki i miejsca urodzenia Wolfganga Amadeusza Mozarta.

Przyznanie wyróżnienia historycznemu centrum Salzburga opierało się na 3 z 10 kryteriów UNESCO. Rola arcybiskupów w rozwoju miasta spełnia wymóg nr 2, architektura starówki z wyjątkowymi budowlami wymóg nr 4, a znaczenie muzyki, w tym przede wszystkim Mozarta, wymóg nr 6.
Umieszczenie na liście Światowego Dziedzictwa UNESCO miało miejsce w 1996 roku. Ratyfikacja została przeprowadzona rok później. Wyróżniony obszar obejmuje łącznie powierzchnię 236 hektarów i prawie 1000 obiektów. Strefa buforowa z 467 ha służy jako pas bezpieczeństwa w odniesieniu do osi widokowych, punktów orientacyjnych i aktualnej zabudowy.
Podstawą zachowania kulturowego i architektonicznego dziedzictwa, a w związku z tym miejsca na liście Światowego Dziedzictwa są ustawy i deklaracje, w tym ustawa o utrzymaniu starego miasta z 1967 roku, która dzieli Salzburg na dwie strefy chronione (do strefy I należy Stare Miasto, strefa II obejmuje natomiast obszary z zabudowaniami z czasów założenia miasta). Celem nadrzędnym ustawy jest zachowanie i chronienie dawnej sztuki budowania miast. Było to pierwsze tego typu prawo w całej Austrii. Innym dokumentem mającym gwarantować nienaruszalność salzburskiego dziedzictwa jest „Deklaracja o Zielonym Landzie” z 1985 roku, chroniąca brzegi rzeki Salzach oraz aleje i instalacje wodne jako istotne tereny zielone.

Na wysoką wartość estetyczną starówki wpłynęły w ostatnich latach niektóre architektoniczne nowinki. Na ulicy Getreidegasse usunięto asfalt, „perłę Starego Miasta” pokryto natomiast granitowymi płytami. Szczególnie przyjazna dzieciom stała się strefa dla pieszych w pobliżu Linzergasse. Fontanny, ciągi wodne, strumienie i śródziemnomorska atmosfera nadały tej części miasta zupełnie nowe oblicze. Także w roku jubileuszu dojdzie do kilku upiększających ulice modernizacji. Od początku 2017 roku rewitalizacji poddawany będzie Residentenplatz. W parku Mirabellgarten odtworzony zostanie historyczny ogród Zwergerigarten. Liczące sobie aż do 325 lat barokowe pomniki z marmuru z góry Untersberg mają za sobą niezwykle bogatą historię. W tym roku ich ustawienie zostanie zaaranżowane na nowo – uzupełnione zostaną także brakujące figury. Dodatkowo ponownie uruchomiona zostanie znajdująca się w centralnym punkcie ogrodu fontanna.

Najważniejsze wydarzenia odbywające się w ramach obchodów 20-lecia nadania tytułu Światowego Dziedzictwa UNESCO:
„Dzień otwartych drzwi”, w którym goście będą mogli zajrzeć w zakamarki najsłynniejszych budynków
Wystawa „Rozwijać kulturę. Zachować miasto!” dot. jubileuszu Światowego Dziedzictwa UNESCO w Muzeum Salzburga 20 stycznia 2017 – 20 stycznia 2018

Od września 2016 roku lista Niematerialnego Dziedzictwa Kultury UNESCO bogatsza jest o kolejną atrakcję Salzburga. Działalność Salzburskiego Teatru Marionetek została wyróżniona jako „najwyżej rozwinięta” forma teatru lalek i figur. Salzburski Teatr Marionetek poświęca się tej formie aktywności od 1913 roku. „Poza wartościami artystycznymi niezbędne jest również przekazywanie umiejętności rękodzielniczych, pozwalających szyć, dekorować, malować marionetki, a także nimi poruszać” – tak UNESCO uzasadnia swoje wyróżnienie. Salzburski Teatr jako jedyny na świecie poświęca także swoje przedstawienia tematyce operowej.
Na liście UNESCO znajduje się 96 austriackich wyróżnień. W Kraju Salzburskim dotyczy to 25 zwyczajów i tradycji, m.in. rytmicznego strzelania batem (Aperschnalzen) w Rupertwinkel, Salzburskiego Festynu „Schützenwesen” czy też kolędy „Cicha noc”.