Turystyczny Fundusz Pomocowy – nowa opłata dla organizatorów turystyki. Co o niej wiemy?

5 stycznia 2021

Od 1 stycznia organizatorzy turystyki mają obowiązek odprowadzania nowych składek – na Turystyczny Fundusz Pomocowy. Został on wprowadzony nowelizacją ustawy „antycovidowej” 17 września, razem z Turystycznym Funduszem Zwrotów. Jest to bezzwrotna opłata naliczana od każdej umowy o imprezę turystyczną.

O tym, że przy okazji tworzenia Turystycznego Funduszu Zwrotów wprowadzony zostanie nowy system gromadzenia środków w Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym mówiło się przy okazji negocjacji branży turystycznej z rządem. Wpłata na Turystyczny Fundusz Pomocowy to jeden z obowiązków touroperatorów starających się o pożyczkę z TFZ na zwrot dla klientów, których wyjazdy nie odbyły się z powodu koronawirusa.

Opłata przy pożyczce z TFZ

O tym, ile na TFG płacą touroperatorzy starający się o pożyczkę z TFZ czytamy w art. 15ka:

„4. W terminie 7 dni od dnia złożenia wniosku organizatora turystyki dokonuje on na rzecz Turystycznego Funduszu Pomocowego:
1) wpłaty w wysokości 7,5% łącznej wartości wypłat objętych tym wnioskiem;
2) opłaty w wysokości:
a) 2,5% łącznej wartości wypłat objętych tym wnioskiem, jeśli wniosek składa mikroprzedsiębiorca, mały przedsiębiorca lub średni przedsiębiorca, albo
b) 4,1% łącznej wartości wypłat objętych tym wnioskiem, jeśli wniosek składa duży przedsiębiorca.
5. Wpłaty i opłaty, o których mowa w ust. 4, podlegają zwrotowi do organizatora turystyki, w przypadku:
1) negatywnej weryfikacji wniosków, o której mowa w ust. 18;
2) pozostawienia wniosku bez rozpoznania, o którym mowa w ust. 15.”

Składki organizatorów turystyki

Ale płacić muszą nie tylko ci, którzy korzystają z TFZ. Jest to również nowa składka dla pozostałych przedsiębiorców, którzy organizują imprezy turystyczne. Wynika to z art. 15kc ustawy z 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych:

„Tworzy się Turystyczny Fundusz Pomocowy, zwany dalej „Funduszem Pomocowym”, stanowiący wyodrębniony rachunek w Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym.
2. Obsługę Funduszu Pomocowego zapewnia Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny.
3. Środki Funduszu Pomocowego są gromadzone na wyodrębnionym rachunku bankowym Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego.
4. Środki Funduszu Pomocowego pochodzą:
1) z wpłat i opłat organizatorów turystyki, o których mowa w art. 15ka ust. 4;
2) z odsetek od środków pieniężnych gromadzonych na rachunku bankowym, o którym mowa w ust. 3;
3) z przychodów z lokat środków Funduszu Pomocowego;
4) ze środków uzyskanych przez Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny z pożyczek i kredytów na rzecz Funduszu Pomocowego;
5) ze składek organizatorów turystyki;
6) ze zwrotów wypłat, o których mowa w ust. 14, dokonanych przez organizatorów turystyki zgodnie z ust. 22;
7) z innych wpływów.”

Sprawę doprecyzowało rozporządzenie Ministra Rozwoju, Pracy i Technologii z dnia 22 grudnia 2020 r. w sprawie określenia wysokości składki na Turystyczny Fundusz Pomocowy, mówiące o składkach „z tytułu zawartej umowy o udział w imprezie turystycznej.”

Ustawa określa, że składka dla organizatorów turystyki jest naliczana w wysokości nie wyższej niż 30 zł od każdego podróżnego z tytułu zawartej umowy o udział w imprezie turystycznej. O tym, ile konkretnie wynosić będą składki zdecydowało właśnie rozporządzenie Ministra Rozwoju, Pracy i Technologii.

Składka bez zwrotu, należna w dniu zawarcia umowy

Składka przekazana na Fundusz Pomocowy nie podlega zwrotowi. Z ustawy wynika również, że składka jest należna z dniem zawarcia umowy lub z dniem dokonania płatności przez podróżnego na rzecz organizatora turystyki, jeżeli jest on wcześniejszy niż dzień zawarcia umowy.

Ustawa precyzuje też, kiedy powstaje ta należność w przypadku umów generalnych – jest to „dzień doręczenia w postaci papierowej lub na innym trwałym nośniku do organizatora turystyki zlecenia określającego w szczególności miejsce docelowe, sposób i środek transportu, jeśli przewóz jest objęty umową, oraz liczbę osób, które będą korzystały z imprezy turystycznej.”

Naliczanie i procedura opłacania składek jest podobna jak w wypadku Turystycznego Funduszu Gwarancyjnego. Opłaca się je bez wezwania, jej wysokość touroperatorzy obliczają sami, przekazując do UFG, za pośrednictwem systemu teleinformatycznego tego Funduszu, informacje o wysokości należnej składki – w terminie do 21. dnia miesiąca następującego po miesiącu, za który jest
należna składka.

„W przypadku niewykonania tych obowiązków, Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny wzywa, za pośrednictwem systemu teleinformatycznego tego Funduszu, organizatora turystyki do realizacji tych obowiązków w terminie nie dłuższym niż 14 dni. Po bezskutecznym upływie tego terminu Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny jest uprawniony do dochodzenia należnych składek wraz z odsetkami. Wezwanie jest wysyłane do wiadomości właściwego marszałka województwa.” – czytamy w ustawie.

Sankcje za nieuiszczanie składek są takie same, jak te grożące za uchylanie się od płatności na TFG. W świetle Ustawy z dnia 24 listopada 2017 r. o imprezach turystycznych i powiązanych usługach turystycznych stanowi to rażące naruszenie warunków wykonywania działalności.

Kiedy organizatorzy turystyki skorzystają z TFP?

Po co utworzono FTP? Na wypadek, gdyby touroperatorzy znów musieli dokonywać zwrotów za wyjazdy odwołane na skutek nieuniknionych i nadzwyczajnych okoliczności. Będzie to pożyczka do zwrotu w 72 ratach.

Jak czytamy w ustawie, ze zgromadzonych w nim środków zapewniane ma być pokrycie zwrotów podróżnym wpłat należności za imprezy turystyczne, „które nie zostały lub nie zostaną zrealizowane z powodu ogłoszenia albo wystąpienia na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub w miejscu realizacji imprezy turystycznej nieuniknionych i nadzwyczajnych okoliczności, o których mowa w art. 4 pkt 15 ustawy z dnia 24 listopada 2017 r. o imprezach turystycznych i powiązanych usługach turystycznych uznanych w drodze komunikatu wydanego przez ministra właściwego do spraw turystyki w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw instytucji finansowych za właściwe dla uruchomienia wypłat na pokrycie podróżnym zwrotów wpłat należności za imprezę turystyczną, która nie została lub nie zostanie zrealizowana.”

Wypłaty z Funduszu Pomocowego mają być udzielane w przypadku, gdy organizator turystyki nie jest w stanie zapewnić podróżnym zwrotów należności za imprezę turystyczną. W takim wypadku musi zwrócić się z wnioskiem o wypłatę z TFP przed upływem 14-dniowego terminu zwrotu. Termin ten nalicza się od dnia od dnia rozwiązania umowy o udział w imprezie turystycznej.

Pożyczka do zwrotu w 72 ratach

Zwrotu wypłat organizator turystyki dokonuje do Funduszu Pomocowego w 72 równych ratach w terminie do 21. dnia każdego miesiąca, następującego po upływie 3 miesięcy od dokonania wypłaty. Raty obliczane są indywidualnie dla każdego organizatora turystyki w odniesieniu do wysokości wypłat dokonanych przez Fundusz Pomocowy na wniosek tego organizatora turystyki.

W przypadku gdy wpłaty podróżnego dokonane zostały w walucie innej niż polska, kwotę należnej wypłaty ustala się w walucie polskiej z zastosowaniem kursu średniego ogłoszonego dla danej waluty przez Narodowy Bank Polski z dnia poprzedzającego dzień wypłaty.>

Gdyby w TFP zabrakło środków, zwrotnego finansowania może mu udzielić UFG, ze środków zgromadzonych na koncie TFG, jednak nie może to być finansowanie, które przekroczy wysokość 5 proc. zasobów TFG.

Ze środków Funduszu Pomocowego dokonuje się spłaty pożyczek i kredytów, do zaciągania których uprawnia fundusz ustawa. Chodzi oczywiście o spłatę wraz z odsetkami i innymi kosztami obsługi pożyczek i kredytów. Również ze środków Funduszu Pomocowego pokrywa się koszty związane z realizacją wypłat oraz koszty jego obsługi przez Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny i spłatę ewentualnego zwrotnego finansowania z TFG

Roszczenia i zobowiązania Funduszu Pomocowego nie mogą być pokrywane ze środków Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego innych niż zgromadzone na wyodrębnionym rachunku w UFG.