150 lat wiedeńskiego Ringu

archiwum vinna tourismus

Od terenu wojskowego do reprezentacyjnego bulwaru: w 2015 roku Ringstrassee świętuje 150. rocznicę swego otwarcia.

Historia wiedeńskiej ulicy Ringstraße rozpoczęła się 20.12.1857 r., kiedy to cesarz Franciszek Józef zarządził zburzenie umocnień otaczających Śródmieście i zabudowanie tzw. Glacis – terenu leżącego przed dawnymi basztami i murami miejskimi, wykorzystywanego wcześniej przez wojsko. W tym miejscu miała powstać elegancka ulica, a przy niej reprezentacyjne budowle. Największy projekt urbanistyczny w historii Wiednia połączył Śródmieście, zdominowane przez cesarską rezydencję i pałace arystokracji, z zamieszkałymi przez drobnomieszczaństwo przedmieściami. Jednocześnie ta megainwestycja budowlana stanowiła odpowiedź na gwałtowny rozwój demograficzny Wiednia. Od 1857 do 1890 roku liczba ludności w Wiedniu wzrosła o prawie 30% i już w 1890 roku przekroczyła milion mieszkańców. Ostatecznie też budowa Ringstraße przypieczętowała transformację feudalnego miasta rezydencjonalnego monarchii naddunajskiej w europejską metropolię.
Ogłoszono międzynarodowy konkurs, w ramach którego swoje projekty zgłosiło 85 biur architektonicznych, jednak żaden z projektów nie został zrealizowany w całości. Zamiast tego specjalnie powołana komisja na podstawie najlepszych projektów opracowała tzw. „plan podstawowy”, który przewidywał założenie ulicy o 57 m szerokości i ok. 5 km długości, złożonej z dwóch alei o mniej więcej kolistym kształcie, przy której miały znajdować się monumentalne budynki użyteczności publicznej, pałace, prywatne kamienice czynszowe, place i parki. Grunty uwolnione dzięki zburzeniu fortyfikacji (w sumie 2,4 mln m², czyli prawie 300 boisk piłkarskich), które nie były przewidziane pod budynki publiczne, ulice czy parki, zostały drogo sprzedane osobom prywatnym, a pieniądze uzyskane ze sprzedaży zostały przeznaczone na sfinansowanie budowli publicznych. Prywatni nabywcy korzystali za to przez 30 lat ze zwolnienia podatkowego, pod warunkiem, że ukończyli swoją inwestycję w ciągu pięciu lat.
Cesarskie miasto zamieniło się w ogromny plac budowy, na którym od 1858 roku wrzała praca. Od początku budowy do dnia oficjalnego otwarcia ulicy w obecności pary cesarskiej (1.05.1865) minęło zaledwie 7 lat.
Budynki przy wiedeńskiej Ringstraße należą do najważniejszych zabytków miasta. Ta „najwspanialsza przestrzeń publiczna w Europie” (Edmund de Waal) została ukształtowana poprzez połączenie najróżniejszych stylów. Historyzm Ringstraße obrał sobie za wzór wyidealizowane formy architektoniczne z przeszłości. Wybierano taki historyczny model, który jak najbardziej odpowiadał przeznaczeniu danego budynku, np. grecką świątynię dla Parlamentu czy antyczne forum dla cesarskiej rezydencji. W stylu neorenesansowym zbudowano Operę Narodową (wtedy jeszcze Operę Dworską), Uniwersytet, Giełdę oraz Muzeum Historii Sztuki i Muzeum Historii Naturalnej, cechy neobaroku nosi również Teatr Zamkowy, dla Ratusza wybrano flamandzki gotyk, a dla Kościoła Wotywnego neogotyk.
Z 27 dużych kawiarni przy Ringstraße, które istniały 150 lat temu, do dzisiaj zachowało się niewiele. Niektóre tradycyjne kawiarnie zostały zastąpione przez nowy typ kawiarni „espresso”, jak funkcjonująca jeszcze Café Milano przy Stubenringu. Istniejące jeszcze kawiarnie dawnej Ringstraße to Café Prückel, Café Schwarzenberg i Café Landtmann.

Lista zabytków przy Ringu dostępna jest na stronie www.ringstrasse2015.info