Rymanów Zdrój – więcej niż uzdrowisko
Historia Rymanowa-Zdroju datuje się od 1867 r., gdy mały Józef Potocki podczas spaceru z rodzicami odkrył źródło wody o specyficznym żelazistym smaku. Dziś warto tu odpocząć a także zwiedzić okolicę, która ma wiele do zaoferowania.
Rymanowskie uzdrowisko to dzieło Anny i Stanisława Potockich, którzy po przypadkowym odkryciu wód mineralnych rozpoczęli budowę ośrodka z prawdziwego zdarzenia, który mógłby konkurować z pobliskim Iwoniczem.
Pod koniec XIX wieku ugruntowała się renoma uzdrowiska. Zakład uzdrowiskowo-kąpielowy oferował 430 pokoi mieszkalnych. Wille prywatne zapewniały dodatkowe 250 pokoi. Można było zjeść w trzech restauracjach. Produkowana w Rymanowie jodowo-bromowa sól mineralna cieszyła się uznaniem w kraju i za granicą.
O zaawansowaniu obiektów świadczyło własne oświetlenie elektryczne, apteka, poczta, telegraf i telefon. Zarząd organizował kuracjuszom liczne rozrywki. Gościli tu przedstawiciele sfer urzędniczych ówczesnej Galicji i austro-węgierskiego korpusu oficerskiego. W Rymanowie Zdroju bawił arcyksiążę Albrecht, stryj cesarza Franciszka Józefa.
W uzdrowisku wypoczywał także Stanisław Wyspiański, którego znalazło odbicie w jego poezji:
Hej, las rymanowski za mgłą,
a mnie dzisiaj jechać do Krakowa
czemuż mi to oczy zaszły łzą,
czemuż słońce za chmury się chowa?
Uzdrowisko poniosło ciężkie straty podczas I wojny światowej. Działalność wznowiono dopiero w 1926 roku. W księgach kuracjuszy międzywojnia znajdują się nazwiska Kazimierza Przerwy-Tetmajera, Kornela Makuszyńskiego, Janusza Meissnera. Na scenie występowali: Hanka Ordonówna, Zula Pogorzelska, Adolf Dymsza, Mieczysław Fogg i inni. W latach poprzedzających II wojnę światową leczyło się tutaj w sezonie około 5 tysięcy osób.
Druga wojna światowa była kolejnym ciosem. Uzdrowisko zostało zrujnowane zaś właścicieli, rodzinę Potockich, wypędzono z pałacu i pozbawiono majątku. Rymanów Zdrój stał się uzdrowiskiem państwowym czynnym przez cały rok. Przeprowadzono modernizację zakładu przyrodoleczniczego wyposażając go w nowoczesne urządzenia zabiegowe. Od lat 60-tych trwała rozbudowa uzdrowiska w nowoczesnym stylu.
Obecnie warto przyjechać do Rymanowa z jego bogatą oferta sanatoryjną i czystym powietrzem zachęcającym do aktywnego wypoczynku a także licznymi atrakcjami.
Trzeba odwiedzić dwór wzniesiony z 1826 roku, który do od 1873 roku należał do Stanisława i Anny z Działyńskich Potockich, założycieli Rymanowa Zdroju. Warto także zobaczyć ruiny Synagogi z 1745 roku oraz kirkut, na którym Isidor Izaak Rabi (1898- 1988) – laureat Nagrody Nobla z fizyki (1944 r.) odmówił Kadisz, gdy w 1971 roku odwiedził miasto swego urodzenia.
Okolica również zachęca licznymi atrakcjami. W pobliskim Iwoniczu Zdrój warto odwiedzić cudem ocalały z dziejowej zawieruchy piękny drewniany budynek Bazaru wzniesiony w 1875 r., będący dziś symbolem iwonickiego zdroju a także klimatyczną pijalnię wód mineralnych. Iwonicz może się pochwalić pięknym najstarszym źródłem wód mineralnych Bełkotką, położonym na stokach góry Przedziwnej.
Żelaznym punktem okolicznych peregrynacji powinno być Muzeum Przemysłu Naftowego i Gazowniczego w Bóbrce, zaledwie 14 km od Rymanowa. Obejmuje ono teren dawnej kopalni nafty i gazu ziemnego z czasów Ignacego Łukasiewicza, gdy to Polacy byli pionierami przemysły naftowego. Trzeba pamiętać, że pod koniec XIX wieku podkarpackie i galicyjskie złoża odpowiadały za 5% światowej produkcji węglowodorów. Dużą atrakcją jest wiernie odwzorowany warsztat, w którym pracował Łukasiewicz, twórca pierwszej na świecie lampy naftowej – wynalazku przełomowego, bo zapewniającego tanie, mocne światło, które dużo wydajniej pozwalało ludziom czytać, pisać i pracować po zmroku.
Warto także zobaczyć wybitny przykład sakralnej architektury drewnianej na skalę światową: kościół w Haczowie z końca XIV wieku (14 km od Rymanowa). Jest to największy w Europie drewniany gotycki kościół, wpisany na listę UNESCO. Jest cudem, że budynek nie spłonął w czasie dziejowych zawieruch. Obiekt robi tym większe wrażenie, gdy sobie uświadomimy, że budowano go bez użycia gwoździ.
W swe progi zaprasza także Muzeum Kultury Łemkowskiej zapewniającą sentymentalną podróż w głąb łemkowskiego etnosu, z którym okrutnie obeszła się historia XX wieku. Po obejściu oprowadza zamieszkała w sąsiedztwie wnuczka ostatniego gospodarza, która ocaliła rodzinną spuściznę.
Artykuł powstał we współpracy z Fundacją XX. Czartoryskch
POWIĄZANE WPISY
25 kwietnia 2024
Rankomat.pl: szykuje się rekordowa majówka pod względem wyjazdów za granicę. Najchętniej wybieramy Włochy i Hiszpanię
Majówka w 2024 roku ma być rekordowa pod względem zagranicznych wyjazdów – z Polski…
0 Komentarzy6 Minuty
25 kwietnia 2024
Pierwsza Noc Muzeów w Sopocie już 18 maja
18 maja odbędzie się pierwsza Noc Muzeów w Sopocie. Sopocka Organizacja Turystyczna, we…
0 Komentarzy1 Minuty
25 kwietnia 2024
POT: na majówkę w tym roku wyjedzie czterech na dziesięciu Polaków
Podobnie jak w ubiegłym roku, w pierwszej połowie kwietnia zapytano mieszkańców Polski o…
0 Komentarzy6 Minuty
22 kwietnia 2024
Powstał Polski Klaster Enoturystyczny. Rośnie popularność polskich winnic
Razem z rosnącą liczbą polskich winnic, rozwija się u nas także enoturystyka. W kraju…
0 Komentarzy3 Minuty
22 kwietnia 2024
Inauguracja sezonu letniego na Dolnym Śląsku już 27–28 kwietnia
Oficjalnie letni sezon turystyczny rozpocznie się na Dolnym Śląsku 27–28 kwietnia na…
0 Komentarzy6 Minuty
19 kwietnia 2024
Ryanair wprowadza 24-godzinną wyprzedaż. Loty od 12 euro
Ryanair uruchomił dziś (19 kwietnia) największą 24-godzinną wyprzedaż błyskawiczną w tym…
0 Komentarzy1 Minuty
19 kwietnia 2024
Manifest Krakowski: branża turystyczna Krakowa przedstawia plany zmian dla nowego Prezydenta Miasta
Stowarzyszenie Organizacja Turystyczna Stołecznego Królewskiego Miasta Krakowa, działając…
0 Komentarzy1 Minuty
18 kwietnia 2024
Ponad 4 mln turystów odwiedziło Poznań w 2023 roku
Nieco ponad 4 mln osób przyjechało do Poznania w 2023 roku. Blisko milion z nich…
0 Komentarzy2 Minuty
18 kwietnia 2024
Grupa Polskiego Holdignu Hotelowego wprowadza Kodeks Hotelarza
Kodeks Hotelarza w Grupie Polskiego Holdignu Hotelowego powstał w odpowiedzi na potrzebę…
0 Komentarzy1 Minuty