Spacer po żydowskiej Warszawie

Marta Kuśmierz

Festiwal Warszawa Singera, corocznie przyciągający na Plac Grzybowski 60 tys. widzów, zaprasza do zapoznania się z polsko-żydowską kulturą i tradycją w dniach 26 sierpnia – 3 września. Jednym z elementów Festiwalu będą spacery edukacyjne.

Odkrywamy żydowskie korzenie na mapie Warszawy
Jak wyglądała przedwojenna Warszawa, których budynków nie ma już na mapie, gdzie przebiegała granica getta, które stołeczne zakątki sportretowali pisarze żydowscy? Na te i inne pytania odpowiemy podczas spacerów edukacyjnych, prowadzonych przez zawodowych przewodników, pasjonatów historii polskiej i żydowskiej oraz urbanistyki warszawskiej.

Zwiedzimy „Warszawę oczami Emanuela Ringelbluma – twórcy podziemnego archiwum getta warszawskiego”. Podczas spaceru poznamy warszawskie adresy związane z twórcą Podziemnego Archiwum Getta Warszawskiego, jego poglądy polityczne, działalność społeczną, a także pracę historyka i nauczyciela.

W ramach pikniku sąsiedzkiego poświęconego przedwojennym ulicom Muranowa „Odkrywamy Muranów”, odbędą się m.in. spacery śladami przedwojennych ulic, warsztat tangowy, potańcówka. Weźmiemy udział w spacerze „Śladami Idy Kamińskiej” – artystki, z inicjatywy której Teatr Żydowski w 1950 roku obrał za siedzibę Warszawę. Odwiedzimy teren byłego getta, w którym szczególną uwagę poświęcimy instytucjom związanym ze służbą zdrowia. W czasie oprowadzana „Nadludzka medycyna” dowiemy się m.in. skąd trafiała do getta szczepionka na tyfus.

Wyjątkowym wydarzeniem Festiwalu będzie muzyczny spacer ulicami Warszawy, który rozpoczniemy od dawnych Nalewek, poprzez Świętojerską i byłą, najważniejszą warszawską jesziwę. Zbadamy przestrzeń po Wielkiej Synagodze na Tłomackiem, wspomnimy Bar Metropol oraz Café Restaurant Verité Odeon, w której grywał Władysław Szpilman. Spacer ubarwią muzycznie Danel Kahn, ideowy performer i człowiek-orkiestra z ukulele i akordeonem, oraz Hampus Melin, Jake Shulman-Ment, Bob Cohen i klarnecista Christian Dawid.

Spacer „Impresja o Dzielnicy Północnej na 1809 kroków” wprowadzi nas w temat Muranowa, który jako socrealistyczne osiedle został wybudowany po wojnie na zgliszczach Dzielnicy Północnej. To właśnie tu w dwudziestoleciu międzywojennym kwitło żydowskie życie, handel i kultura, a także w czasie okupacji niemieckiej istniało tzw. duże getto. Z Janem Jagielskim poznamy dawną ulicę Leszno, część obecnej al. Solidarności. Dowiemy się w której kawiarni występowała Wiera Gran, gdzie znajdowało się miejsce ucieczek z getta oraz gdzie niegdyś mieszkał patron Festiwalu, Icchok Baszewis Singer.

Jakimi językami posługiwano się w przedwojennej Warszawie?

Gdzie mówiono w języku jidysz, hebrajskim, a gdzie po polsku? Kogo i gdzie spotkalibyśmy w dawnych czasach na warszawskich ulicach? Na te pytania poznamy odpowiedź podczas spaceru śladami języków przedwojennej stolicy „Porozmawiajmy o Warszawie”. Ulica Próżna jest jedyną, obustronnie ocalałą ulicą z warszawskiego getta. Jej historię poznamy podczas spaceru z Jagną Koftą, w ramach którego odbędzie się też zwiedzanie budynku Le Palais przy ul. Próżnej 7/9 z architektem Wojciechem Popławskim.

Razem z Janem Jagielskim podążymy „Śladami pisarzy żydowskich” po dawnym Grzybowie. Dowiemy się który z autorów napisał nowelę o kościele Wszystkich Świętych, obejrzymy domy rodzin Prywesów, Wolanowskich i Nożyków. Dowiemy się gdzie pracował Icchok Lejb Perec, mieszkał Szalom Asz oraz samobójstwo popełnił Adam Czerniaków.

Atrakcją oraz wyjątkową okazją będzie zwiedzanie Synagogi im. Nożyków oraz mykwy w jej podziemiach. Po Synagodze uczestników oprowadzi Bolesław Zając, przewodnik zajmujący się tematyką żydowską i miejscami związanymi z kulturą i historią Żydów polskich. „Tajemnice mykwy” – wykład połączony ze zwiedzaniem mykwy poprowadzi Magdalena Szpilman.

Spacery edukacyjne to wyjątkowa i ważna część Festiwalu. Wraz z zawodowymi przewodnikami i pasjonatami Warszawy, w przyjemnej spacerowej atmosferze poznamy m.in. historię budynków, które już nie istnieją na mapie Warszawy oraz historie ludzi z nimi związanych.

www.festiwalsingera.plwww.festiwalsingera.pl