Od Szkocji po Mazowsze. V edycja Dnia Szkockiego w Jadowie

Jadów po raz piąty zamienił się w szkocką stolicę Mazowsza. 5 lipca odbyła się kolejną edycje „Dnia Szkockiego”, wydarzenia łączącego lokalną historię z międzynarodową kulturą. Tegoroczna edycja przyciągnęła liczną publiczność i potwierdziła, że Dzień Szkocki to spotkanie z dziedzictwem, wspólnotą i pamięcią.

Wydarzenie rozpoczęło się tradycyjnie na cmentarzu szkockich osadników pod Jadowem od ekumenicznej modlitwy oraz wspomnień o XIX-wiecznych przybyszach z Szkocji, których los spleciony został z historią regionu. Cmentarz, jeszcze kilka lat temu zapomniany i zniszczony, dziś stał się symbolem wspólnej troski o dziedzictwo i tożsamość. Tu rozpoczęła się idea Dnia Szkockiego od kameralnego spotkania w 2021 roku i kilku fotografii pokazujących dramatyczny stan nekropolii.

Następnie uczestnicy przenieśli się do centrum Jadowa, gdzie ulicami miasteczka przeszła barwna i widowiskowa parada dłuższa niż w latach poprzednich, z udziałem rekonstruktorów, dudziarzy, historycznych postaci, a także gości specjalnych. Wśród nich byli m.in. Wiceminister Kultury i Dziedzictwa Narodowego Bożena Żelazowska, dr Craig Mills – Minister Counsellor Political z Ambasady Brytyjskiej, Starosta Wołomiński Arkadiusz Werelich, Mazowiecki Wojewódzki Konserwator Zabytków Marcin Dawidowicz, Konsul Generalny RP w Edynburgu w latach 1995–1999 Leszek Wieciech, potomek jadowskich osadników Jacek Govenlock oraz liczni przedstawiciele władz samorządowych, instytucji kultury i środowisk zaangażowanych w budowanie relacji polsko-szkockich.

W jadowskim parku przez cały dzień odbywały się koncerty (m.in. Częstochowa Pipes and Drums, Jig Reel Maniacs, Inisheer), warsztaty tańców céilidh, nauka gry na dudach, występy szkockich rekonstruktorów, mini Highland Games, panele dyskusyjne oraz bogaty program animacji i zabaw dla dzieci. Szkocką kulturę poznawano tu wszystkimi zmysłami – również smakując – haggis, szkockie ciastka, lokalne wypieki i pierogi z haggisem przygotowane zostały przez Koła Gospodyń Wiejskich z Adampola, Nowinek, Wujówki, Letniska Nowy Jadów, Sitnego i Myszadeł.

Wśród stoisk i atrakcji można było spotkać m.in. Suwalską Organizację Turystyczną z pisarką Katarzyną Barcikowską, która czytała fragmenty swoich książek, prowadziła zajęcia rysunkowe i zabawy o tematyce przyrodniczo-kulturowej. Dzieci mogły wziąć udział w zajęciach wspinaczkowych, przejażdżkach konnych i bryczką, warsztatach wiankowych oraz zobaczyć rekonstrukcje bitew i uzbrojenia z udziałem grupy Black Watch Silesia oraz Braci Litewskiej – Lisowczyków. Wśród bohaterów dnia nie zabrakło też Meridy Walecznej i Williama Wallace’a – ku uciesze najmłodszych.

„Dzień Szkocki to dla nas nie tylko święto kultury, ale przede wszystkim głęboka lekcja pamięci i wspólnoty. Zaczęło się od zarośniętego, zapomnianego cmentarza – dziś spotykamy się tu z potomkami szkockich osadników, gośćmi z całej Polski i zagranicy. Historia, która miała zniknąć, stała się fundamentem pięknych relacji, rozmów i współpracy. Dzięki niej budujemy coś trwałego – most między przeszłością a przyszłością. To ogromna radość widzieć, jak lokalna inicjatywa potrafi połączyć ludzi, kultury i pokolenia” – mówi Marek Suchocki, prezes Jadowskiego Stowarzyszenia Historycznego, organizator wydarzenia.

Dzień Szkocki w Jadowie 2025 odbył się dzięki dofinansowaniu ze środków Powiatu Wołomińskiego oraz Miasta i Gminy Jadów. Wsparcia udzielili również lokalni sponsorzy, w tym: Salem Design Studio, Lody z Jadowa, Piekarnia Cukiernia Jadowska Mirosław Laska, Inżynieria Adampol Adam Michalik, F.H.U. CEZAR Bożena Piotrowska, Robson – Piekarnia Cukiernia, Dar-Bus, Nadleśnictwo Łochów, Loża Dżentelmenów, PsiBufet, Remonty Myszkowscy, Kwiaciarnia I&K i Bank Spółdzielczy w Łochowie.

Organizatorzy wydarzenia współpracowali przy realizacji z instytucjami i grupami lokalnymi oraz ogólnopolskimi, m.in.: St. Andrew’s Foundation, lokalną Biblioteką Publiczną oraz Domem Kultury, Kołami Gospodyń Wiejskich, Suwalską Organizacją Turystyczną, grupą Kilts & Drams Poznań, Stajnią Sielskie Ranczo, OSP Jadów, Kołem Łowieckim „Cyranka” oraz licznymi wolontariuszami i mieszkańcami gminy.

Wydarzenie odbyło się pod honorowym patronatem Ambasady Brytyjskiej, Narodowego Centrum Kultury, Mazowieckiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków oraz Starosty Wołomińskiego Arkadiusza Werelicha.